- محمد برخورداری
- آذر 12, 1402
- 4:54 ق.ظ
- بدون نظر
چگونه والدین می‌توانند با مهارتهای ارتباطی صحیح نوجوانان را همراهی کنند؟
اهمیت مهارتهای ارتباطی:
مهارتهای ارتباطی در خانواده، یک ابزار بسیار قدرتمند برای ارتقاء روابط و سلامت عاطفی افراد خانواده است. به عبارت دیگر، زمانی که والدین و نوجوانان در تعامل با همدیگر به میزان لازم مهارت داشته باشند، روابط بین آنها به شدت پایدارتر و اثربخش تر خواهد بود.
مثلاً اگر والدین در یک خانواده مهارت به اشتراک گذاری صحیح احساسات و دغدغه های خود با فرزندان را داشته باشد، این مهارت به نوجوانان اجازه می‌دهد که احساسات خود را به بهترین شکل ممکن ابراز کنند و از حمایت والدین بهره‌مند شوند. در نتیجه، این نوع ارتباط مثبت می‌تواند اعتماد به نفس نوجوانان را افزایش داده و آنها را ترغیب کند تا مسائل و مشکلاتشان را با والدین در میان بگذارند. این تجربه برای نوجوانان به عنوان یک الگوی سازنده، به طورحتم در ارتباط آنها با دیگران نیز تأثیر مطلوبی خواهد داشت.
ارتباط مثبت ارتباطی است که با تأکید بر ارزش‌ها، احترام متقابل و حمایت، در جهت بهبود روابط و افزایش سلامت روانی انجام می‌شود. این نوع ارتباطات بر اساس احترام، صداقت، شفافیت، و حساسیت به نیازها و احساسات طرفین استوار است. در ارتباطات مثبت، هدف اصلی ایجاد ارتباطات سالم و سازنده، حل مسائل با همکاری، و ایجاد حس تعلق و ارتباط عمیق بین افراد است. این نوع ارتباطات بهبود فرآیند ارتباطی، تقویت اعتماد، و افزایش کیفیت روابط فردی را با خود به همراه خواهند داشت.
در ادامه مطلب به بررسی بیشتر مهارتهای ارتباطی والدین با نوجوانان اشاره می کنیم.
توضیح مهارتهای ارتباطی اساسی والدین با نوجوانان:
مهارتهای ارتباطی اساسی شامل یک مجموعه از توانایی‌ها هستند که به افراد کمک می‌کنند تا به بهترین شکل ممکن با دیگران ارتباط برقرار کنند. این مهارتها شامل موارد زیر می‌شوند:
- گوش دادن فعال: توانایی بهبود گوش دادن به دیگران و درک صحیح از حرفهایشان.
- صحبت کردن با احترام: قابلیت بیان نظرات و احساسات با احترام و بدون ایجاد تنش در ارتباطات.
- صداقت: توانایی بیان نظرات و احساسات به صورت صادقانه و بدون ترس و تزلزل.
- شفافیت: قابلیت انتقال اطلاعات و نیازها به صورت واضح و بدون ایجاد ابهام.
- مدیریت خشم: توانایی کنترل و مدیریت احساسات منفی مانند خشم و اظهار نظر به صورت سازنده.
- توانایی در مذاکره: بلد بودن چگونگی انجام مذاکرات به نحوی که به حل مسائل و دستیابی به توافق منصفانه کمک کند.
- توانایی در حل اختلافات: قابلیت مدیریت و حل اختلافات به شکلی که به صلح و تعامل سازنده منجر شود.
- توانایی ارتباطات غیرکلامی: مهارت در استفاده از رفتار غیرکلامی مانند ژستها،حتی نحوه حرکت بدن برای انتقال اطلاعات.
این مهارتها در کنار یکدیگر، به افراد کمک می‌کنند تا در ارتباطات خود با دیگران مؤثرتر و سازنده‌تر عمل کنند.
نقش درک متقابل در ارتباطات والدین-نوجوانان:
درک متقابل به معنای فهمیدن و دریافت درست احساسات، نیازها، و نظرات یکدیگر است. در روابط والدین-نوجوانان، فهم و درک متقابل باعث ایجاد ارتباطات سالم و قوی می‌شود. این نقش در تقویت اعتماد، افزایش ارتباط عاطفی، و حل مسائل موثر نقش اساسی ایفا می‌کند.
مثال:
تصور کنید یک نوجوان به تازگی در مدرسه با مشکلی مواجه شده است. او ممکن است درگیر احساس دلتنگی، ناامیدی یا استرس شده باشد. در این موقعیت والدین با داشتن مهارت درک متقابل می‌توانند بهترین حمایت را ارائه دهند.
فرض کنید والدین:
حالت ۱: بدون فهم متقابل والد: چرا تو همیشه یه مشکل و یه بهانه برای ناراحتی داری؟
حالت ۲: با فهم متقابل والد: به نظر میرسه مدتیه حالت خوب نیست. می‌خوای برام بگی چه اتفاقی افتاده؟ هر وقت حاضر باشی صحبت کنی، من کنارت هستم.
در حالت اول، والدین به نوجوان این احساس را القاء می‌کنند که او به تنهایی مسئول مشکلاتش است و احساسات او به درستی درک نمی شود. اما در حالت دوم، با فهم متقابل، والدین اظهار داشته‌اند که علاقه دارند نوجوان را درک کنند و به او کمک کنند. این نقش باعث می‌شود نوجوان احساس کند که مشکلاتش مهم است و از حمایت والدین استفاده کند. به این ترتیب، فهم متقابل در ایجاد ارتباطات سالم و حل مسائل در خانواده نقش مؤثری دارد.
چالش ها و فرصتها در رابطه والدین – نوجوانان:
به دلیل اهمیت فوق العاده دوران نوجوانی و تغییرات جمسی و روحی که در این دوران ایجاد می شود، وجود چالشهایی در روبط والدین و نوجوانان دور از انتظار نیست.
بنابراین مدیریت چالش‌های ارتباطی در خانواده نقش مهمی در بهبود روابط دارد. یکی از چالشها ممکن است اختلاف در دیدگاه والدین و نوجوانان باشد. برای مثال، ممکن است گاهی نوجوانان در مورد موضوعاتی مانند استقلال خود، دوستان و مسائل مدرسه با والدین مخالفت کنند. در این مواقع، مهارتهای ارتباطی به عنوان ابزاری مؤثر می‌توانند کمک کنند تا والدین و نوجوانان شناخت و درک بهتری نسبت به هم داشته باشند.
از سوی دیگر ارتباطات خوب در خانواده، فرصت‌های فراوانی برای رشد و توسعه افراد ایجاد می‌کند. این ارتباطات می‌توانند زمینه‌ای برای یادگیری از تجارب یکدیگر و تقویت ارتباطات عاطفی فراهم کنند.
برای مثال، والدین می‌توانند از فرصت ارتباط با نوجوانان برای به اشتراک گذاری تجارب زندگی، ارائه راهنمایی‌های ارزشمند، و ایجاد خاطرات خوب استفاده کنند. این تجربیات مثبت می‌توانند افراد را به سمت رشد شخصی و ارتقاء مهارتهای ارتباطی هدایت کنند. در ادامه مطلب چگونه والدین می‌توانند با مهارتهای ارتباطی صحیح نوجوانان را همراهی کنند، به برخی از چالشها و راهکارها در این زمینه اشاره می کنیم.
۱. چالش: عدم درک احساسات نوجوانان: والدین ممکن است به دلیل تفاوت نظرات و تجربیات، احساسات نوجوانان را نفهمند یا کمتر درک کنند.
راهکار: فراهم کردن فرصت برای گفتوگو و با گوش دادن به نوجوان و تلاش برای درک بهتر احساسات او.
مثال: والدین با یکدیگر در مورد تجربیات جوانی خود صحبت کنند و توجه کنند که خودشان چه احساساتی در آن زمان داشته اند.
۲. چالش: عدم مدیریت خشم و استرس والدین: استرس و خشم والدین یکی از مهمترین موانعی است که ممکن است باعث شود که ارتباطات محدود شده و بیشتر به شکل منفی باشد.
راهکار: مدیریت استرس و خشم به کمک تکنیکهای آرام سازی، ایجاد زمینه برای گفتگوهای مثبت و تفکر قبل از اقدام.
مثال: والدین می‌توانند در بین بحث و گفتگویی که به سمت احساسات منفی می رود، وقفه ایجاد کرده و زمانی را برای استراحت در نظر بگیرند. سپس با حالت آرام و همراه با مسئولیت پذیری به گفتگو ادامه دهند.
۳. چالش: نقص در مهارتهای ارتباطی والدین: بعضی والدین ممکن است با نقص در مهارتهای ارتباطی روبه‌رو باشند و این ممکن است به عدم درک درست از نیازها و احساسات نوجوان منجر شود.
راهکار: شرکت در کلاس‌ها یا ویدئوهای آموزشی در مورد مهارتهای ارتباطی، مطالعه کتب مرتبط یا مشاوره حرفهای.
مثال: والدین ممکن است در دوره‌های مختلفی شرکت کنند که به آموزش مهارتهای ارتباطی و فهم بهتر از نیازهای نوجوانان اختصاص دارد.
۴. چالش: فاصله نسلی و تفاوت‌های فرهنگی: تفاوت در تجربیات نوجوانان با والدین به عنوان نسل‌های مختلف و همچنین تفاوت‌های فرهنگی می‌تواند باعث مشکلات در ارتباطات شود. این موضوع با توجه به گسترش روزافزون تکنولوژی های ارتباطی و تغیر در علایق و سبک زندگی افراد به شدت باید مورد توجه قرار گیرد.
راهکار: درک تفاوت‌ها، گفتوگو در مورد تجربیات و ارزش‌ها، و ایجاد پلی برای ارتباط مؤثر.
مثال: والدین و نوجوانان می‌توانند در مورد این موضوع صحبت کنند که به عنوان والد یا فرزند چه توقعات و انتظاراتی از هم دارند و اینکه چگونه می‌توانند به یکدیگر کمک کنند.
این راهکارها می‌توانند به والدین کمک کنند که در مقابل چالشها موفق‌تر عمل کرده و ارتباطات خود با نوجوانان را بهبود بخشند.
راهکارهای موثر برای پیشگیری از مشکلات ارتباطی با نوجوانان:
ارتباطات سالم با نوجوانان نقش بسزایی در توسعه شخصیت آنها و ایجاد خانواده‌های سالم دارد. برای پیشگیری از مشکلات ارتباطی، می‌توان از راهکارهایی استفاده کرد که به والدین کمک می‌کند تا با دقت و حساسیت به نیازها و احساسات نوجوانان پاسخ دهند.
۱. فراهم کردن فضا برای گفتوگو: والدین باید فضایی باز و آمیخته با احترام برای گفتوگو با نوجوانان ایجاد کنند. این فضا باید ایمنی و احترام به احساسات نوجوانان را تضمین کند.
مثال: والدین ممکن است یک زمان مشخص در هفته برای گفتگوی خانوادگی یا حتی برای صحبت‌های خصوصی با هر فرد در نظر بگیرند.
۲. گوش دادن فعال: گوش دادن فعال به معنای تمرکز کامل بر روی حرفهای نوجوان است. این کار نه تنها باعث افزایش اطمینان و تعلق خاطر نوجوان به خانواده می‌شود بلکه فهم نیازها و مشکلات آنها را آسان می‌کند.
مثال: وقتی که نوجوان درباره احساساتش صحبت می کند، والدین می‌توانند به دقت گوش کنند و سپس بازخورد سازنده ارائه دهند.
۳. ایجاد قوانین و مرزها با احترام: تعیین قوانین و مرزهای خانوادگی با احترام به نوجوانان، حدود را مشخص می‌کند و به ایجاد احساس امنیت در آنها کمک می‌کند.
مثال: اگر در خانواده قانونی وجود داشته باشد که برخی از موارد به عنوان یک امر خصوصی تلقی شوند، والدین لازم است احترام به این قانون و احساسات نوجوان رعایت کنند.
۴. توانایی در ابراز احساسات: نوجوانان باید آموزش داده شوند که چگونه احساسات خود را به طور سازنده و صادقانه ابراز کنند.
مثال: والدین می توانند با نشان دادن چگونگی ابراز صحیح احساسات خود، شیوه درست این کار را به نوجوانان آموزش دهند.
۵. روش‌های سازنده برای حل اختلافات: آموزش به نوجوانان که در مواقع بروز اختلاف با دیگران، چطور می توانند بهترین راه حل‌ها را پیدا کنند.
مثال: والدین می‌توانند نمونه‌های مواجهه با مشکلات را با فرزندان به اشتراک بگذارند و برای حل آنها راهکارهای مختلف را نشان دهند.
این راهکارها، اگر با توجه به نیازها و شرایط خانواده اجرا شوند، می‌توانند بهبود مستمر و مثبت در ارتباطات خانوادگی داشته باشند و از مشکلات ارتباطی پیشگیری کنند.
5 تمرین برای بهبود روابط والدین با نوجوانان
دوستان عزیز در انتهای مطلب چگونه والدین می‌توانند با مهارتهای ارتباطی صحیح نوجوانان را همراهی کنند، 5 تمرین کاربردی و موثر برای بهبود فضای ارتباطی بین والدین و نوجوانان ارائه می شود.
تمرین 1: بازی مشترک
این تمرین به منظور افزایش ارتباط حضوری و تعامل بین والدین و نوجوانان استفاده می‌شود. والدین می‌توانند یک بازی مناسب با نوجوانان خود انتخاب کنند. این می‌تواند یک بازی تخته‌ای، بازی کارتی یا حتی بازی‌های ویدئویی باشد. در طول بازی، از فرصت استفاده کنید تا گفتگوهای مفیدی در مورد تاکتیک‌ها، استراتژی‌ها و حتی موضوعات روزمره داشته باشید. این تجربه به نوعی ارتباطات را به شکل مثبت و سبک‌تری تقویت می‌کند.
تمرین 2: شب‌های خانوادگی تفریحی
برگزاری شب‌های خانوادگی تفریحی می‌تواند یک فرصت عالی برای افزایش هم‌بستگی و حضور مشترک باشد. این شب‌ها می‌توانند شامل فعالیت‌هایی مثل تماشای یک فیلم، بازی یک بازی تیمی، یا حتی پختن یک خوراکی کوچک باشند. در طول این فعالیت و دورهمی، حتماً موقعیت هایی برای بهره‌مندی از طنز و شوخی ایجاد کنید وگفت‌وگوهایی که به طور طبیعی به وجود می‌آیند را تشویق کنید.
تمرین 3: پرسش‌های باز
یکی از راه‌های مهم برقراری ارتباط فعال با نوجوانان، پرسش‌های باز است. در هر فرصت مناسب، از پرسش‌هایی باز استفاده کنید تا نظرات، احساسات و انتظارات نوجوانان را بشناسید. به جای پرسش‌های بله/خیر، سعی کنید پرسش‌هایی باز که نیاز به توضیح دارند بپرسید. مثلاً به جای “آیا روز خوبی داشتی؟” می‌توانید بپرسید “در مدرسه چه خبر بود؟”
تمرین 4: داستان‌های مشترک
یک داستان مشترک بسازید. هرکدام از شما و نوجوانان یک قسمت از داستان را شروع کنید. این فعالیت از خلاقیت‌ها و دیدگاه‌های هر فرد بهره می گیرد. این داستان مشترک می‌تواند بر اساس تجربیات واقعی یا ایده‌های خیالی باشد. در پایان، ممکن است یک داستان جذاب و همگانی به دست آید که بر اساس مشارکت همه اعضای خانواده ساخته شده است.
تمرین 5: گردآوری و بررسی عکس‌ها
یک شب را به فعالیت تماشا و مرور خاطرات عکس‌های گذشته خانوادگی برگزار کنید. با دیدن عکس‌های گذشته، خاطرات زیبا به یادآوری می‌شوند و موضوعات جالب برای گفتوگو ایجاد می‌شود. این تجربه می‌تواند به نوجوانان کمک کند تا بهتر، تاریخچه خانوادگی خود را بشناسند و حس ارتباط با سوابق خانوادگی را تجربه کنند.
دوستان و همراهان عزیز امیداوریم که مطالعه مطلب چگونه والدین می‌توانند با مهارتهای ارتباطی صحیح نوجوانان را همراهی کنند، برای شما مورد استفاده و مفید واقع شده باشد.
